Nederlands Instituut van Psychologen
Artikel
sectie Ouderenpsychologie
juli 2021
 
 
Diversiteit in het verpleeghuis
Het afgelopen jaar stond in het teken van Covid-19 en de daarbij behorende lockdown-periodes die in de loop van 2020 en 2021 steeds verder versoepelden. In de verpleeghuizen leidden de lockdowns regelmatig tot schrijnende situaties van familieleden die niet op bezoek konden komen. Ook bij de versoepelingen konden de afdelingen niet voor iedereen geopend worden en moest per bewoner een afspraak gemaakt worden welke familieleden mochten komen.
Zeker voor bewoners met grote, hechte gezinnen kon deze keuze moeilijk zijn en leidde het regelmatig tot verdriet bij familieleden die niet naar de afdeling mochten. Bij sommige Hindoestaanse, Marokkaanse en Turkse families speelde dit, maar ook bij families met een Nederlandse achtergrond waren er verschillende grote families die moeite hadden met de keuze.

Toen eenmaal de vaccins begin 2021 mochten worden gegeven was de vrees dat de Marokkaanse en Turkse families hier mogelijk hun twijfels bij zouden hebben. Er waren veel verhalen over weigeraars in de Bible Belt en medicatie als morfine leidt vaak tot veel discussie. Ook was het niet duidelijk of goede, betrouwbare informatie over de vaccins deze doelgroep wist te bereiken. Laaggeletterdheid komt veel voor bij oudere migranten en het is niet bekend of de initiatieven om deze informatie in eenvoudige taal beschikbaar te maken (van tolk- en vertaalcentrum Global Talk en kennisinstituut voor laaggeletterdheid Pharos) ook effectief waren. In werkelijkheid waren geen verschillen te zien tussen verschillende groepen bewoners en hun familieleden in de bereidheid tot vaccinatie.

Achteraf gezien is dat zeker niet vreemd. Het goed zorgen voor je ouders en fatsoenlijk met hen omgaan wordt bijvoorbeeld niet alleen in de Christelijke leer en het Jodendom benadrukt (“Eert uw vader en uw moeder” uit de tien geboden), ook volgens de Islamitische bronnen is dit een nadrukkelijke verplichting van kinderen jegens hun ouders. Zie bijvoorbeeld de volgende verzen uit de Koran en overleveringen:

De Koran

En jouw heer heeft beschikt dat jullie niemand anders aanbidden dan hem en dat jullie goed moeten zijn voor jullie ouders. Als een van hen of beiden bij jou een hoge leeftijd bereiken, zeg dan nooit “Foei” tegen hen en snauw hen niet af, maar spreek een vriendelijk woord tot hen. En spreid je vleugels van tederheid over hen in erbarming. En zeg : “Mijn heer ontferm U over hen, zoals zij mij grootgebracht hebben. ( Hfst Israa 17, 23 en 24 )

Overlevering van de profeet: Ibn Abbas heeft de profeet vrede zij met hem gevraagd welke daden worden door Allah zeer gewaardeerd. Profeet antwoordde: "Het gebed op tijd verrichten en goed omgaan met je ouders…" Een metaforisch uitspraak van de profeet Mohamed dat het paradijs onder de voeten van je moeder is.

De belangrijkste les die je hieruit kunt trekken is dat je met een open blik naar de ander moet blijven kijken en luisteren. Onze verpleeghuisbewoners in de randstad zijn divers en diversiteit gaat over culturele achtergrond heen. Bij families van alle achtergronden zagen we hechte families die veel moeite hadden met de bezoekbeperkingen en families waar dit minder speelde. En bij families van alle achtergronden waren er verschillen in de acceptatie van het vaccin waarbij weigering kon voortkomen uit de natuur niet in de weg willen staan, angst voor het vaccin of angst voor de kwetsbaarheid van de bewoner.

Hoewel het goed is om kennis te hebben van iemands culturele achtergrond, is het belangrijk om ieder te zien als een individuele persoon met eigen wensen en behoeften en niet zomaar aannames te doen. Als er iets is wat ik van bovenstaande heb geleerd is het dat het belangrijk is om altijd het gesprek open in te gaan en elkaar proberen te begrijpen. Dat geldt voor afspraken rondom pijnbestrijding en medicatie, maar ook voor gesprekken over (seksueel) ontremd gedrag, cognitieve achteruitgang en alle andere onderwerpen die we in het verpleeghuis met familieleden bespreken.
+31 30 820 15 00  |  info@psynip.nl  |  www.psynip.nl  |  © 2024 NIP
Volg ons:
Facebook   Twitter   Linkedin